ความหลากชนิดของนกในพื้นที่สวนผลไม้อำเภอบางคนที จังหวัดสมุทรสงคราม

Abstract

งานวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงสำรวจ ทั้งวิจัยเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ ซึ่งมีวัตถุประสงค1.เพื่อศึกษาชนิดนก ปริมาณความชุกชุมและสถานภาพของนก 2. เพื่อศึกษาการใช้ประโยชน์พื้นที่ของนก ในบริเวณพื้นที่ที่ศึกษา 3. เพื่อนำฐานข้อมูลทรัพยากรชนิดนกมาใช้ประโยชน์ในการส่งเสริมเกษตรกรทำสวนผลไม้ปลอดสารพิษ การวิจัยครั้งนี้ใช้การเก็บรวบรวมด้วยการสัมภาษณ์เจ้าของสวนผลไม้ และการสำรวจภาคสนามเกี่ยวกับชนิดนก ลักษณะกิจกรรมที่นกเข้าไปใช้ประโยชน์ในพื้นที่สวนผลไม้ 3 ประเภท คือ สวนลิ้นจี่ สวนมะพร้าว และสวนส้มโออำเภอบางคนที จังหวัดสมุทรสงคราม จำนวน 6 สวน โดยทำการสำรวจตั้งแต่เดือนเมษายน-กันยายน 2555 และวิเคราะห์ข้อมูลเพื่อหาค่าร้อยละของความชุกชุมผลการศึกษาจากการสำรวจชนิดนกทั้ง 6 สวน พบนกจำนวน 24 วงศ์ 38 ชนิด โดยในสวนมะพร้าว ในตำบลบางนกแขวก อำเภอบางคนที จะพบจำนวนชนิดนกมากที่สุด คือ จำนวน31 ชนิด ส่วนระดับความชุกชุม ระดับ 5 คือนกที่พบบ่อยมาก มีจำนวน 18 ชนิด คิดเป็นร้อยละ 47.37 ของชนิดนกทั้งหมดที่พบ ได้แก่ นกกินเปี้ยว นกกาเหว่า นกกะปูดใหญ่ นกยางเปียนกกวัก นกยางกรอกพันธุ์ชวา นกแซงแซวหางบ่วงใหญ่ นกกินปลีอกเหลือง เป็นต้น ส่วนสถานภาพของนก มีนกประจำถิ่น จำนวน 36 ชนิด นกประจำถิ่นและนกอพยพ จำนวน 1 ชนิดและนกอพยพ จำนวน 1 ชนิด โดยในช่วงเดือนกรกฏาคม มีชนิดของนกที่เข้ามาใช้ประโยชน์ในพื้นที่ศึกษาจำนวน 31 ชนิด ลักษณะกิจกรรมที่เข้ามาใช้ประโยชน์ มีทั้งเพื่อการหาอาหาร ประกอบด้วย กลุ่มนกกินแมลงและตัวหนอนของแมลง ได้แก่ นกกระจิบธรรมดา นกกระจิ๊ดขาสีเนื้อ เป็นต้น กลุ่มนกกินสัตว์อื่นๆ และสัตว์น้ำ ได้แก่ นกกระเต็นอกขาว นกกินเปี้ยวเป็นต้น กลุ่มนกกินเมล็ดพืช ได้แก่ นกกระติ๊ดขี้หมู นกกระติ๊ดตะโพกขาว เป็นต้น กลุ่มนกกินน้ำหวานจากดอกไม้ ได้แก่ นกกินปลีอกเหลือง นกกินปลีคอสีน้ำตาล เป็นต้น กลุ่มนกกินลูกปลา กุ้งตัวเล็กตามริมชายคลอง ได้แก่ นกยางเปีย นกยางกรอกพันธุ์ชวา นกกวัก เป็นต้น เพื่อทำรังวางไข่ และเลี้ยงลูก ในช่วงเวลาที่ทำการศึกษาในพื้นที่สวนผลไม้ ได้แก่นกยางกรอกพันธุ์ชวา นกกระติ๊ดตะโพกขาว และนกกวัก ดังนั้นจึงควรส่งเสริมให้เกษตรกรทำสวนผลไม้แบบผสมผสานและแบบเกษตรอินทรีย์เพื่ออนุรักษ์ความหลากชนิดของนก เพราะนกจะมีคุณค่าต่อการเกษตรทั้งในด้านการผสมเกสร การแพร่กระจายพันธุ์พืช การกำจัดศัตรูพืช เป็นต้น